Usabal

Gaurkotasun Buletina Data: 10-12-2016




Ogiak osasungarri izateari utzi dio?

Ogiak osasungarri izateari utzi dio?

ITURRIA: Sportlife
Mami askoko gaia. Ogiak osasungarri izateari utzi dio? Jarraian kontatzen dizugu.

Galdera honi aspaldi heldu nahi genion, zer ari da gertatzen ogiarekin? Kirolariek jan dezakegu ala ez? Asko izan dira mamidun janari hau “jazarri” dutenak eta horregatik, artikulu honetan bere osagaien jatorriak gogoratu nahi ditugu nutrizio ikuspegitik aztertzeko. Ekin diezaiogun!

Zer du ogiak?
Ogia elikagai xumea da, oinarrizko errezetan zereal irina, normalean garia, ura eta gatza ditugu, ore honi legamia gehitu , hazi arte jalkitzen utzi eta labean sartzen da txigortzeko. Hori bezain erraza da ogia egitea, baina milaka ogi ezberdin daude osagai, tamaina, forma, etab.-en arabera.

Zerk bereizten du ogi ona? 
Oinarrizko osagaien kalitateak: irina, gatza eta erabiltzen den ura ere, legamiaz ahaztu gabe. Usadiozko ogia legami biologikoaz edo ama oreaz egina dago, labean sartu aurretik ogi-orearen egitura aldatzen bere “lana” egiten duten bakterio biziak. Orain legami kimikoa erabiltzen da sarri, erosotasuna, prezioa eta bizkortasunagatik, orea azkar igotzen laguntzeaz gain ez du ogia “transformatzen”, eta emaitza ogi bera dirudi baina ez da berdina. 

Zer da ama legamia?
Ikusi eta erabili baduzu, jakingo duzu ez duela beste legamiekin zer ikusirik, okindegian sal dezakete edo etxean egin daiteke. Ama orea edo ama legamia, zerealetan edo airean modu naturalean dauden legamia-kultibo sinbiotikoa da. Ogian,  Saccharomyces cerevisiae bezalako legamiak izaten dira, ardoaren edo garagardoaren fermentazioaren erantzule direnak. Fermentazioa prozesu aerobikoa da (oxigenoa dago) eta tenperatura epela, hezetasuna eta erreakzio-denbora bat behar ditu. Legamiak, ur eta irin orean karbono dioxidoaren (CO2) askatzea eragiten du burbuila moduan, honek orea haztea eragiten du eta emaitza ogi harroa da. 

TRIKIMAILUA: Ama legamia “bizirik” dagoen orea da, irinaz eta uraz “elikatzen” diren bakterioak dituena eta hozkailuan gorde daiteke.  Lehortzen ez bada ongi mantentzen da, ura eta irina gehitzen zaizkio 3-4 egunero, baina ez da izoztu behar mikroorganismoak hilko lirateke eta.

Legamiaren ordez ama orea erabiltzearen abantaila, ogia elastikoagoa izateaz gain denbora luzeagoan gorde ahal izango dugula da, ogi industrialak baino ur proportzio handiagoa duelako. Gainera, ama orea fermentatua dagoenez ogiari industrialak ez dituen elikadura propietateak ematen dizkio, errazago digeritzen da eta elikagaiak hobeto xurgatzen dira. 

Gaur egun ogi ona dugu?
Ogia elikagai osasungarria izateari uzteko arrazoietako bat, egunero jaten dugun ogiaren kalitatea jaitsi izana izan daiteke.

Ogi mota asko daude, eta kalitatea ez dago beti prezioari lotua. Aitona-amonak kexu dira egungo ogia ez dela lehengoa bezalakoa. Kasu askotan, saltzen dena aurrez prestatua, izoztua eta labekatua izaten da edozein ordutan bero saltzeko.

Ogi zuri industrialaren kontsumoa ere asko hedatu da, ogi honi irina, ura , legamia eta gatzaz gain beste sustantzia kimikoak gehitzen zaizkio, besteen artean: 
  • Zuritzaileak, adibidez, benzoilo peroxidoa, irinari gehitzen zaio eta ogiak  itxura zuriagoa izan dezan eragiten du. 
  • Oxidatzaileak, potasio bromatoak, kaltzio iodatoak edo potasio iodatoak esaterako, ogiaren bolumena handitzen dute. 
  • Egonkortzaileak, kaltzio sulfatoa, magnesio karbonatoa, dikaltzio fosfatoa, fosfato sodikoa eta aluminioa. Egokitzaileak eta hobetzaileak,  amonio kloruroa, amonio sulfatoa eta kaltzio fosfatoaren antzera, legamiaren hazkuntza erraztu eta pH-a kontrolatzen laguntzen dutenak.
Esandakoa, ogia egitera animatzen bazara, aukera handietako bat da. Zu baitzara osagaiak kontrolatzen dituena eta zer bota edo ez bota erabakitzen duena. Errezeta oso erraza proposatzen dizuegu, hasi berrientzako etxeko ogia eta batere erraza ez den beste bat, baina oso ogi ezberdina izango dena,  intxaur eta bananarekin

Gehiago itzuli